Ödemiş Ağzı, İzmir ilinin güneydoğusunda yer alan Küçük Menderes Ovası'nın doğusundaki Ödemiş, Beydağ ve Kiraz ilçeleri ve köylerinde konuşulur. Bir üst bağlamda incelenecek olursa Bandırma - Antalya hattının (TGBB: 131) batısında yer alan ve adına Türk Diyalektolojisinde (Güney) Batı Anadolu Ağızları adı verilen ağızlardan birisidir ve bu ağızlarla birçok ortak özelliği vardır.
ÖDEMİŞ AĞZININ ÖZELLİKLERİ
Ödemiş Ağzı'nın, Küçük Menderes Ovası'nın doğusundaki Ödemiş, Beydağ ve Kiraz ilçeleri ve köylerinde konuşulduğunu Önsöz'de belirtmiştik. Doğrusu bu ağıza Küçük Menderes Ovası Ağzı adını vermek, dilbilimsel açıdan daha doğru olurdu; ancak Tire ve Bayındır ilçeleriyle bu ilçelerin köylerinden derleme yapamadığımız ve Doğu Küçük Menderes Ovasının doğusundaki en önemli ilçe Ödemiş olduğu için bu adı seçtik.
Bugün birçok arkaizmleri bulunan ve çok kere Eski Osmanlıcayı andıran Anadolu ağızlarından (TGBB: 131), birisi de Ödemiş Ağzıdır. Coğrafi konumu (kuzeyi Bozdağlar, güneyi Aydın Dağları, doğusu bu iki dağ kütlesinin kapattığı ve sadece batısı açık bir ovada bulunması) Ödemiş Ağzının birçok arkaik özelliklerinin korunmasında etkili olmuştur. Ancak bu özellikler, 1970'li yılların ortalarından itibaren televizyonun gittikçe yaygınlaşmaya başlaması, daha sonra özel kanalların artmasıyla, yerini yavaş yavaş standard dile bırakmaya başlamıştır. Bu yüzden lehçeler ve ağızlar yerlerini standard dile bırakmadan bunların birer sözlüğü hazırlanmalıdır. Bizim derlediğimiz malzeme bir bakıma kent ağırlıklıdır. Öyle sanıyorum ki, kuzeyde Horzum ve Oğuzlar, güneyde de Bıçakçı ve Pirinççi köylerinden daha arkaik (eskil) malzemeler de toplanabilir.
Lehçe ve ağızların dilibilim açısından önemi, onların ortak kültür dile oranla daha ileri bir gelişim aşamasında bulunmalarıdır. Öyle ki bir ortak kültür dilinin (= standard dilin) lehçe ve ağızlarına bakılarak, o dilin gelişimi hakkında fikir sahibi olabiliriz. Somut bir örnekle açımlayalım bu düşüncemizi:
Bilindiği gibi Orta Türkçe aşamasındaki Oğuzcada, Eski Türkçenin sözcük başlarında bulunan k ve t sesleri ötümlüleşerek g ve d olmuştur (örn. kelmek > gelmek; tağ > dağ). Ama standard Türkçemizde bu değişimin dışında kalan taş = taş, kalmak = kalmak gibi birçok da örnek vardır. Bu gelişim birçok Anadolu ağzında sürdüğü gibi Küçük Menderes Ovası ağızlarında da devam etmiştir: daş, galmak. Bu saptayım, (Güney) Batı Anadolu ağızlarının neredeyse ortak özelliğidir.
SÖZ VARLIĞI
Ödemiş Ağzı’nın söz varlığı, diğer bütün yerel ağızlarda olduğu gibi, ortak kültür diline iek olarak iki önemli özelliğe sahiptir.
1. Ağızlarda, izleri çok eskiye (Oğuzcaya ve temas kurulmuş öteki dillerden yani Rumcaya, Arapçaya ve Farsçaya) kadar gidebilen sözcükler korunabilir. Birer örnek verecekolursak sırasıyla: çiğin (Oğuzca), podye (Rumca), bêşira (Arapça), safdıran (Farsça) gibi sözcükler bu kümeye girer.
2. Ağızlar “kapalı” bölgelerde oluşur ve kendilerini koruyabilirler. Dışa kapalı bu toplumlarda kendine özgü szcük ve kavramlar yaratılır. Bunların başında haftanın günlerine verilen adlar gelir. 19. yüzyıl boyu Orta Anadolu'da, kıyı şeridi dışında ülkenin iç kısımlarında ekime açılmamış topraklar hiç de küçümsenmeyecek kadar boldur. Yüzyılın sonlarına kadar geniş köylü kitlesi, ulusal pazar ilişkileri çok sınırlı, kapalı bir hayat tarzı ve ekonomik ilişkiler sistemi içinde yaşamaktaydı.
Ödemiş temelinde haftanın günleri şunlardır:
Tiribazarı (Tire pazarı) Pazartesi
Gocubazarı (Koca Pazar) Salı günü
Kelesbazarı (Keles = Kiraz ilçesi Pazarı) Çarşamba
Bellambol (Bellambol = Beydağ ilçesi ) Perşembe günü
Cuma
Ödemişbazarı (Ödemiş Pazarı) Cumartesi
Girey Pazar
Ödemiş’te durum böyleyken Beydağ’da Pazartesi gününe verilen isim (Beydağ’ın Tire’ye uzaklığından ya da arada Ödemiş’in bulunmasından olsa gerek) Gireytesi’dir.
BAZI YEREL SÖZCÜKLER
aba abla
acâsız tez, hemen, ansızın, hiç beklemeden
acır acur; salatalıkgillerdendir; Alm. Anguriengurke, Cucumis anguria
accıgdâ (< azıcık daha) biraz daha
aççıg = accıg (Gerileyici benzeşme; bkz. Demircan 1979:80)
âgıdeş arkadaş
alaf (< alev) alev
alaşgın alışkın
alavış gıyâmed çok gürültü(lü)
aleñgilli zor, güç, içinde tuzak bulunan; Alm. diffizil
aleddirig elektrik
amallı çok şey isteyen, durmadan ağlayan çocuk
Apsara y.a., bugünkü Veliler
avaç ağaç
babuc pabuç, ayakkabı; krş. bobuc; (PTF: 245 Labialisation)
badılcan patlıcan
bahca bahçe
beslengi besleme, aybak. dulgarı beslengisi
biyo (< bir yol) bir kez
böğün bugün (TDGBB: 132/11)
bötü böğcü börtü böcek, böcekler; Alm. Ungeziefer
bülüç (< Far. bülûc horoz ibiği) (erkek) piliç
cılbag çıplak; aybak. çılbag
ça Küfürlerin sonuna getirilen doldurma bir sözcük, örn. Anasını satem ça!
çante çanta
çılbag çıplak; aybak. cılbag
çıtır kibrit; aybak. ıstırpo
çikin 1. çirkin; 2. kötü; Bizim takım yenildi, peg çikin oldu gâri.
daban taban; daban gevreği tatlı maya hamurdan yapılan bir tür simit
dakışma kovalama(ca)
darçın (< Far. dâr-ı Çin “Çin ağacı”) tarçın
darı (< ET tarıg) mısır (Dizin: 114)
de gidi Senden buni hiç beklemiyordum evlâdım; böyle mi yapılır hiç? anlamına gelen De gidi yôrum de... deyişinde geçer.
değirme değirmi
depig (< tepik) tekme; depig furmag tekme atmak
dırbızan(lıg) trabzan(lık); Alm. Treppengeländer
dibeg bulgur dövülen taş; dibege giresice bir ilenme sözüdür
dibile kayganaya benzer bir hamur işi tatlısı
dingoz yarı deli, kalk gidelim akıllı; Gelivê dingozum, gidivê ayvazım. deyiminde geçer.
emme ama (İkizleme için bak. Demircan 1979:80,81)
etah bunak, bunamış
evelddôsun tevekkeli
eyi iyi (TDGBB: 146)
fıran fıran telâşlı telâşlı
fıraz horoz
gavilleşmeg kavilleşmek, sözleşip anlaşmak, bir şey kararlaştırmak
gıcır kuş sapanı
gireygün(ü) pazar günü
gübür gübür (goşmag) kümeler halinde (koşmak)
güre sokulgan olmayan çocuk
hâ ya evet evet (yükselen ve düşen ses tonuyla); Hâ ya gaşşim "Evet kardeşim (ne demezsin.) "Alm. ja ja
hinci şimdi
ıngıraz (< Ar. inkırâz) zayıf düşüren, takat bitiren hastalık.
ıscacıg sıcacık; aybak. ıscag
ilahna lahana (> ilehne)
ilâzım ( ilêzim)
kayır kayır kum gibi; pürüzlü; aybak. kıyır kıyır
kelbaş karnıbahar
kompir patates (< Bulgarca kompiri < Avusturya Almancası Grundbirne); bkz. Hasan Eren, Türk Dili Dergisi (VIII-92): 81-84.
lavır lıvır anlaşılmayan sözler; lavır lıvır e'meg (anlaşılmayacak sözler etmek)
laylom naylon
mancâ pancar
maypênir (< maya peyniri) bir peynir türü
meyminet(siz) meymenet(siz), uğur(suz), asık yüzlü
nacab nasıl (< ne acaba?); örn. Nacab (i)şey? Nasıl bir şey?; nacabôsa nasıl olsa; aybak. acıbâ
nemilâzım (< ne(yi)me ilâzım) Ne(yi)me gerek; ne(yi)ne gerek
ovkma = oğkma, ôkma
önkürde şurada
paldımsız dizginsiz; davranışlarına ve sözlerine dikkat etmeyen kişi; kadınların yanında söylenmeyecek yakışıksız, uygunsuz (söz), Alm. ungezügelt; örn. paldımsız naf ayıp söz
pampır (< vapur) buharlı küçük tren (Derleme Sözlüğü, c. 9: 3393, papır maddesi); şeytan pampırı küçük buharlı dekovil
pesmat peksimet
potur sazanbalığı; Alm. Karpfen, cyprinus carpio (L.)
safdıran (< Ar. saff + Far. derân "düşman saflarını delmek için ilk saldıran asker") safımsı, kolay inanan
somya karyola
şımşırıg ıpıslak
şovk (< şavk) ışık (Kul Mustafa'da da geçer: "Dokandı şavk yele, kürelendi, gel", Cahit Öztelli, Bektaşi Gülleri, Istanbul 1985, s. 220)
tatavi(ye) boşuna
tırkılımag (tırkıladı) sürgülemek
tumofil otomobil
üngürde şurada
ütmeg (< ET utmak) yutmak, kazanmak (Banguoğlu: 67)
velvile (< Ar. velvele) telâş, heyecan; gürültü
yal gibi tatsız, tuzsuz (yemek)
yalabıg düzgün, güzel (< yalabık "glänzend, blank") (R. E. Feser: 88), örn. yalabıg yalabıg gonuşmag iri laflar etmek, yalabığ yüzlü güzel yüzlü
yalım galiba, belki
yavız yavuz, iyi, hoş
zoba soba
Doç. Dr. Özgür SAVAŞÇI
https://www.odemis.bel.tr/iletisim/bilgi-edinme/author/927-ilkerdemir.html?start=190#sigProIdf6b2fd1758
Behiç Galip YAVUZ
Tarih Araştırmacısı ve Yazarı
Ödemiş ovasındaki en eski insan kültürü günümüzden 13 bin (M.Ö. 11 bin) yıl önceden kalma Konaklı Beldesi’nin 700m. Güneydoğusundaki Soğukluk Deresi’ndeki kanyonda bulunan kaya altı sığınandaki şematik kazıma figürlerdir. Prehistorik(tarih öncesi) devrin, paleolitik (eskitaş) dönemi sonlarında yapılmış olan ve dinsel bir ayini ifade eden bu figürler, aynı zamanda Batı Anadolu’daki en eski insan kültürünü de ortaya koymaktadır. Ödemiş ovasının yerleşim tarihi geç kalkolitik (madentaş) çağından başlamaktadır. Bu çağda en eski yerleşmeleri ovadaki hö- yükler oluşturur. Bütün höyüklerin özellikle M.Ö. III.binde erken Tunç çağında yoğun biçimde yerleşim görüldüğü, ayrıca M.Ö. II.binde de yaygın yerleşimin var olduğu bilinmektedir. O sıralarda yöremizde doğudan gelmiş ilk Lydialılar yaşamaktaydı.
Hititler yukarı Küçükmenderes havzasına Assuwa ülkesi dediler. Assuwa adı Grekler(Yunanlılar) tarafından Asia biçiminde söylendi. Romalılar zamanında Asia adı yalnız yukarı Küçükmenderes ovası için değil, tüm Batı Andolu için söylenmiş ve zamanla büyük bir kıtanın adı olmuştur. M.Ö. XIII. Yüzyılda Hitit kralı IV. Tudhaila, Assuwa seferine çıkmış ve yöreyi imparatorluğuna bağlamıştır. Ancak Ödemiş yöre- sinde Hititler’in varlığından kolay kolay söz edilemez. Bu devirde yöremizde bazı yerli bağımsız Beyler ile, Hititler’e vassal prensler hüküm sürüyordu. Hitit devletine M.Ö.XII. Yüzyılda Frigler son verdiler.
Ödemiş ovası M.Ö.VIII. Yüzyılın ortalarında Lydia Heraklid sülalesi krallarının hegomanyası altındaydı. Daha sonra Lydia’daki Mermnad sülalesinin kurucusu olan kral Gyges’in yönetimine girdi. Ovanın M.Ö.648’deki Kimmer istilasından etki- lenmiş olması gerekir. Adını efsanevi Lydia kralı Tmolos’dan alan Bozdağlar üzerin- deki mermer yataklarından Lydialılar yontu yapımında yararlandılar.
Ödemiş ovasındaki Hypaipa(Datbey-Günlüce) kenti kök boyaları ve dokumaları ile tanınmıştı. Bozdağ’dan elde edilen safran parfümü Lydia dışına satılırdı. Ödemiş ovası Lydia halkınca yoğun biçimde iskan edildi. Bu ovada Lydialılar koyun, keçi ve atlar beslediler. Bu atlara dayalı uzun mızraklı süvarileri ile tüm eski dünyaya dehşet saçtılar. M.Ö. 546’da doğudan gelen Persler Ödemiş ovasını ele geçirdiler. Pers Kralı Kyros, Dioshieron (Christoupolis, Pyrgion, Birgi) kentine geldi. Burada Persler için kutsal alan yaptırdı. M.Ö. 499’da Persler’e isyan eden İonlar, Ödemiş ovasından geçip, Bozdağ’ı aşıp, Sardes’e ulaştılar. Bozdağ’ı aşan ephesos - Sardes yolu İonlar’- ın baskınından sonra önem kazandı. Persler, Bozdağ’da (Tmolos) dağ geçidini koru- mak için beyaz mermerden bir karakol yeri yaptırdılar. Pers kralı I.Artakhsatra, hypaipa’da ulusal Pers kültürünü simgeleyen ‘’Anahita’’ mabedini yaptırdı. Hypaiapa’- da ‘’İrani Lydien’’ denilen ve kabul ettikleri yeni mezhepten dolayı bu adla tanınan bir topluluk oluştu.
Ödemiş ovası M.Ö. 334’de Makedonya Kralı İskender’in eline geçti. Bu Hellenistik krallığın Halikarnassos (Bodrum) kuşatan ordusunun bir kısmı general Parmenion yönetiminde Messogis (Aydın) dağlarını ve Ödemiş ovasını geçerek Sardes’e vardı. Hellenistik dönemde Ödemiş ovasına M.Ö. 323’de Antigonos ve daha sonra Trakya satrabı Lysimakhos, M.Ö. 281’den sonra Hellenistik Selevkos krallığı, M.Ö. 229’da Hellenistik Pergamon(Bergama) krallığı ve daha sonra Selevkoslar’dan Achaios’un egemenliğine geçti. M.Ö. 133’de Ödemiş ovasında Roma egemenliği başladı. M.Ö.I. Yüzyılda Kilbianos denilen yukarı Küçükmenderes ovası Ephesos kentine bağlı bir bölge durumuna geldi. Pontus kralı VI.Mitridat M.Ö. 88’den, M.Ö. 85’e kadar Ödemiş ovasını Romalılar’dan aldı. M.S.17’de olan büyük depremden Ödemiş ovasındaki yerleşimlerde etkilendiler. M.S. 26’da Avgustus adına Asya’da yapılacak eyalet tapınağına sahip olmak için roma’ya kurul gönderen önbir kentin içinde Hypaipa(Günlüce)’da vardı. Buna rağmen Hypaipalılar, Persler’in Anaitis(Anahita) mabedine saygıgösterip, Romalılar’a kin beslediler. M.S.II. Yüzyılda Persli Artemis(Anaitis) kültürü çok önemli bir duruma geldi. M.S.II yüzyılın ortalarında Asya eyaletinde görülen deprem ve M.S.165’de Babilonya’dan gelen yıkıcı bir hastalık Ödemiş ovasındaki canlılar için tehlikeler yarattı. M.S.III. Yüzyılda hypaipalılar, Ephesos’daki Büyük Artemis onuruna yapılan spor oyunlarına katıldılar. Roma döneminde Ödemiş yöresinin ün salan en büyük zenginliği kozmetik ve boya sanayiinin yanında, eczacılıkta da kullanılan kaliteli zencefre madenleri idi. Sülüğen de denilen bu civa cevheri önemli dış satım ürünleri arasındaydı. Bozdağ bağcılığı Romalılar döneminde imparator emirnamesi ile korunmaya çalışıldı.
M.S. 395.’den sonra Ödemiş ovası Bizans İmparatorluğu’nun Thracessien Theme’si içinde kaldı. Hristiyanlık Ödemiş ovasına resmen girdi. Ovadaki Pyrgion(Birgi), Hypaipa(Günlüce), Nikaia (Türkönü ?) gibi kentlerde piskoposluklar kurulup, Ephosos metropolitine bağlandı. XII.yüzyılda Pyrgion(Birgi) ve Hypaipa(Günlüce) metropolitlik (başpiskopos) merkezleri oldu. 1071 Malazgirt muharebesinden sonra Türkler Ödemiş ovasına egemen oldular. Ancak 1098’de Bizans yöreyi geri aldı. Başlarında Beyleri ile Türkmen akıncıları zaman zaman Ödemiş ovasına girdilerse de, Bizans’ın direnmesi karşısında bu akınlar hiçbir zaman kalıcı olamadı. Germiyanoğulları’nın subaşısı Aydınoğlu Mehmet Bey, 1304’de Türkmenler’den oluşan savaşçıları ile yukarı Küçükmenderes havzasına girdi. Pyrgion’daki Katalan ordusunun çekilmesinden sonra Bizans kent ve kalelerini almaya başladı. Birgi merkez olmak üzere 1308’de Aydınoğulları Bey- liği’nin kurucusu oldu. 1333’de ünlü Arap gezgini İbni Battuta Birgi’ye gelmiş, Aydın- oğlu Mehmet Bey’in Bozdağ’daki yaylağı, Birgi’deki sarayı, Birgi medresesini ve yapılan gösteriyi anlatmıştır.
1390’da Aydınoğulları Beyliği’ne son veren Osmanlı sultanı yıldırım Beyazıd ordusu ile Birgi’ye kadar gelmiş, Bozdağ’ı aşarak Sard’a gitmişti. 1402’de Aydınoğulları eski topraklarına yeniden sahip oldular. 1403 kışını Tire’de geçiren Timur Han’ın askerleri Ödemiş ovasında güvenlikten eser bırakmadı. 1406’dan 1426’ya kadar Ödemiş yöresi Osmanlılar ile Aydınoğlu Cüneyd Bey arasında el değiştirdi. Osmanlı Sultanı II.Murad 1426’da Ödemiş ovasına kesinkes egemen olan Tire sancak beyliğine bağladı ve 1443’de yörayi kendine yıllık ödenek olarak ayırdı.
Sultan II.Selim’in hocası Birgili Ataullah Efendi, Birgi’de bir medrese yaptırarak devrin ünlü bilgini Mehmet Efendi’yi 1563’de buraya gönderdi. İmam-ı Birgivi Mehmed Efendi 1573’de taun hastalığından ölünceye dek bu medresede dersler verdi. Osmanlı Sultanı III.Murad2ın hocası ve 70 kadar eseri olan Birgili İbrahim Efendi, Birgi’de taun hastalığının çıkması üzerine Bozdağ’a kaçtıysa da orada aynı hastalık- tan ölerek Bozdağ Tekkesi’ne gömüldü. 1624’de Birgili bir timar sipahi olan Cennet- karıoğlu yukarı Küçükmenderes havzası halkından söz alarak ayaklanmış, 1625’de Denizli sınırında tutularak Birgi’de kazığa oturtulmuştur. XVII.yüzyılda Ödemiş yöresine gelen gezgin Evliya Çelebi Birgi ehri, Bozdağ yaylası, Erbain bağı, Gölcük, Gülşen kazası( Kiraz ?), Balyambolu (Beydağ) kazası, Tasahorya, Beyköy ve Bey- yaylağı’ndan söz ederek bu yüzyıldaki durumlarını sergiler. 1653 ve 1668’de ovada depremler oldu. 1657,1672 ve 1690’da görülen eşkiyalık hareketleri bastırıldı.1684 de Ötemiş Türkmen oymağının yerleşik duruma getirilmesi ile Ödemiş kentinin te- melleri atılmış oldu.
XVIII.yüzyılda Ödemiş ovası, merkezi Aydıngüzelhisarı olan Aydın Livası’na bağlıydı. 1739 ve 1850 yıllarında depremler oldu. Atçalı Kel Mehmet Efe’nin kuvvetleri Öde- miş’e egemen oldularsa da 1829’da Yetim Mehmed Ağa tarafından geri alındı. 1832-1834 yılları arasında Ödemiş ve yöresi Mısır Seraskerliği’nin hükmü altında kaldı. 1854’deki Kırım Savaşı’na ovanın zeybeklerinden kayılanlar oldu. 1865’de Birgi’de taun hastalığı çıktı. 1867’de çıkarılan Vilayetler İdaresi Kanunu ile Keles (1948’de Ödemiş’ten ayrılarak ilçeoldu.), Bayrambolu(Beydağ, 1987’de Ödemiş’ten ayrıllarak ilçe oldu) ve Birgi bucak durumuna getirilerek Ödemiş kazasına bağlandı. 1877 Osmanlı-Rus Savaşı başında genel af çıkarılınca yöredeki zeybeklerin önemli kısmı yüze inerek savaşa katıldılar. XIX.yüzyılın yöredeki en tanınmış efeleri Çakıcalı Mehmed ve Kamalı Mustafa’dır. 1 Haziran 1919’da Ödemiş’in Yunanlılar tarafınadn işgali üzerine ovada efe,zeybekler ve halk yeni cepheler oluşturdular. Bozdağ’da Postlu Mestan Efe, Kaymakçı’da Gökçen Hüseyin Efe, Çaylı’da Keleş Mehmed Efe, Köseler’de Ömer Çavuş Efe, Halkapınar’da Mursallı İsmail Efe,Bademli de Kör Bayram Efe açılan cephelerde Yunanlılar’a bir yıla yakın kayıplar verdirdiler.
Zamanla Ödemiş yüzünde cepheler dağıldı. Gerilla tipi yıpratma muharebelerinin yerini düzenli ve disiplinli Türk ordusunun muharebeleri aldı. 30 Ağustos 1922’deki Büyük Zafer’den sonra Yunanlılar 3 Eylül 1922’de Ödemiş’i terk ettiler.
Türk Kurtuluş Savaşının Emperyalizme Karşı Anadolu Direnişinde Örgütlü İLKKURŞUN
Osmanlı Devleti 30 Ekim 1918 Mondros Ateşkesi'ni imzaladığı gün hem I. Dünya Savaşı'nın yenikleri arasında olduğunu olurluyor, hem de her bakımdan bitkin ve yoksun bir durumda olduğu için savaştan çekiliyordu. Son on yılda yüz binlerce gencini giriştiği savaşlarda yitirmiş Osmanlı, yeni bir savaşa ve askerliğe karşı isteksizdi. Ancak bazı yurtseverler ve aydınlar işgal altına giren ya da girmesi düşünülen bölgeleri kurtarmak amacıyla yerli cemiyetler oluşturmanın yolunu seçtiler.
Anadolu'nun birçok köşelerinde Kuvayı Milliyeciler sömürgen emperyalist istilacılara karşı silaha sarılarak direndiler. Ödemiş Kuvayı Milliyesi de bu direnişlerin bir bölümünü, üstelik ilkini oluşturdu.
Anadolu devinimi başlı başına bir ihtilaldir. Her ihtilalin bir başlangıç noktası vardır. Anadolu İhtilali'nin de bir başlangıç noktası olmalı, ulusun silaha sarılarak uğraşıya girmesini sağlayacak değin etkili olmalıydı. Bu nokta güzel İzmir'in 15 Mayıs 1919'da Yunan Ordusu tarafından işgali oldu.
Ancak Ödemiş'teki durum daha ayrımlıdır. İzmir'den Ödemiş'in Mursallı Köyü'ndeki Ismail Efe'nin yanına gelen Mahmut Celal (Bayar) Bey'in de katılımıyla, Ödemiş Kaymakamı Zühtü Bey, Refik Şevket (Ince) Bey, jandarma tabur komutanı yüzbaşı Tahir Bey, jandarma yüzbaşısı Edip (Sarıefe) Bey, Mursallılı İsmail Efe ve kardeşi Ali Efe, Gökçen Hüseyin Efe gibi yurtseverler Ödemiş'in Yunanlılar tarafından işgal edileceğinin duyulması üzerine Kuvayı Milliyeyi daha İzmir'in işgali olayından iki aydan çok bir zaman önce Mart 1919'da örgütlediler. İzmir Valisi Kambur İzzet bu örgütlenmeyi engellemek için Kaymakam Zühtü Bey'i görevinden alıp, 28 Mart 1919'da Erzurumlu Bekir Sami (Baran) Bey'i kaymakam olarak atamış ve başlarında subaylarıyla bir jandarma birliğini Ödemiş'e göndermişse de, hem kaymakam, hem de subaylar ilerleyen günlerde ulusal devinişçilerin yanında yer almışlardı
Ödemiş'te Yiğit Ordusu adıyla Kuvayı Milliye oluşumu tamamlandıktan sonra çarpışacak yiğitlerin komutanlığına getirilen yedek subay üsteğmen Ali Orhan (İlkkurşun) Bey komutasında 30 Mayıs 1919'da 15 yedek subay ve 15 jandarma eri Ödemiş'in batısındaki Hacıilyas Köyü tepelerini tutmak için yola çıktı.
30 Mayıs akşamına doğru Ödemiş'ten Kayıkçıoğlu Molla Hüseyin ile birlikte 60 değin Ödemişli milis geldi. Başçavuş Sezai ve arkadaşları ile kuzeydeki Kayaköylülerden de direnişe katılanlar oldu.
31 Mayıs 1919 günü Ödemiş'teki Kuvayı Milliye örgütü komutanı yüzbaşı Tahir Bey, emir subayı Hamit Şevket (İnce) Bey ve harekat subayı Ahmet Rıfat Bey yanlarında 50 gönüllü ile Ödemiş'ten törenle Hacıilyas Köyü'ne gittiler. Doktor Mustafa (Bengisu) Bey, Hacıilyas Köyü'nün doğusunda bir sahra hastahanesi kurarak, cephe gerisinde önemli bir hizmeti yerine getirmiş oldu. Tire ile Ödemiş arasındaki Zincirlikuyu'da Tire'den gelebilecek Yunan saldırısına karşı, komutasındaki 100 Ödemiş'li milisle önlem alan yedek subay teğmen Ahmet Şükrü (Konuk) Bey komutasındaki direnişçiler de hesaba katılırsa Ödemiş'li çarpışmacıların toplam sayısı 250 ya da 260 kadardı. Diğer noktalara bırakılan ve çarpışma dışı kalan savaşçılar ise yanları denetlediler.
Sabah saatlerinde başlayan çarpışmalar, geç saatlere değin Yunan taburunun üstün saldırısı ile sürdü. Ödemiş'li direnişçiler tüm olumsuzluklara karşın bulundukları noktaları bırakmadılar. Ancak mermileri tükenmek üzereydi. Saat 17.00 sıralarında akşamüstü bir zeybek gelerek: “arka sırtlarda Çolak Ahmet Efe'nin kızanlarıyla birlikte direnişçileri beklediğini, düzenli olarak çekilmelerini” söyleyerek Hacıilyas'taki direnişçileri geri çağırdı.
Direnişçiler adım adım bulundukları yeri savunarak Hacıilyas Köyü sırtlarından çekilmek zorunda kaldılar. Ödemiş'li direnişçilerin boşalttığı köylere giren Yunan askerleri halka üzgü, ezinç ve kıyıcılıkta bulundular.
Ödemiş halkının örgütlü bir biçimde Hacıilyas'da ilkkurşunu sıkması, arkasından Postlu Mestan Efe'nin kurduğu kuvayı milliye milisleri ile Birgi'ye baskınlar vererek Yunanlılar'ı kayıplara uğratması kırsal kesim insanında yüksek gönülgücü yaratmış, neredeyse bir yılayakın bir süre Yukarı Küçükmenderes Havzası'nda emperyalizme karşı kanlı çarpışmalara girişmelerine neden olmuştu.
Yörede oluşan ulusal müfrezeler belirli cepheler kurarak Yunanlılar'a karşı koydular. Müfrezelerdeki savaşçıları zeybekler ve eli silah tutan diğer halk oluşturuyordu. Askeri kıtalar ise Aydın yüzünün Köşk mevkiinin kuzey dağları ile, Ovakent (Adagide)'in Başçayır denilen yerinde birleştirildi. Bir yıla yakın bir süre için de olsa özgürlük türküleri dağlara, kayalara çarparak yankı verecekti.
Düzenli Türkiye Büyük Millet Meclisi Ordusu kurulup I. Inönü, II. Inönü, Sakarya Meydan Savaşı utkularının kazanılması ve en son 30 Ağustos 1922'de Mareşal Mustafa Kemal Paşa yönetimindeki Türk Ordusu'nun Afyon Ovası'nda Başkomutanlık Meydan Savaşı'nı kazanmasından sonra Yunan Ordusu İzmir'e doğru kaçmaya başladı. Kaçarken de yakıp, yıkıp, soykırım uygulayarak Türklere kıyıcılıkta bulundu.
Ödemiş'lilerin Hacıilyas Köyü'nde direnişi ve bunun emperyalizme sıkılmış ilkkurşun olmasındaki önemi, onun bir halk gücü tarafından atılmış, direnişin halktan gelmiş olmasında ve Kuvayı Milliye etkinliğinin ilk kez örgütlü bir biçimde Ödemiş'te uygulanmış olmasındandır. Ödemiş'te halk coşarak kendiliğinden direnişe karar vermiş, silaha sarılarak Hacıilyas Köyü'nde işgalci, emperyalist-sömürgeci düşmana ilkkurşunu sıkmış, Kuvayı Milliye'nin ilk vuruşmasını burada yapmıştır. Eylem zayıf gibiydi, ama halkın kendisinin silaha sarılması bakımından önemliydi.
Ödemiş'in genç kuşakları dedelerinin emperyalizme karşı yiğitçe kafa tutup direnişiyle övünç duyarlar. Bu çarpışmalarda şehit düşen dedelerimizin değerli anıları önünde saygı ile eğiliyoruz.
Yunanlıların İzmir'i 15 Mayıs 1919'da işgalinden 2 ay önce, işgale karşı bir direniş oluşturmak için kurulan "Gizli Cemiyet" üyelerinden kimilerinin 1919 yılı ilkbaharında Ödemiş'te çektirdikleri fotoğraf. Ön sırada oturanlar soldan sağa doğru: jandarma yüzbaşısı Edip Bey (Sarı Efe), İttihat ve Terakki Partisi İzmir sorumlu temsilcisi Mahmut Celal (Bayar) Bey, hukukçu Refik Şevket (İnce) Bey, Ödemiş Halkapınar cephesini kuran Mursallılı İsmail Efe, yanında ayakta duran İsmail Efe'nin oğlu Hüseyin Efe. Arka sırada ayakta duranlar soldan sağa doğru: Hüseyin onbaşı, Kasap Recep, Ahmet Çavuş, Durmuş Ali Efe ve bir zeybek. Bu fotoğraf karesinden günümüze yansıyan ise Ödemiş'te Kuva-yı Milliye'nin başlamasıdır.
MAHALLE ADI |
MUHTAR ADI SOYADI | TELEFON |
AKINCILAR MAHALLESİ | EROL ŞEN | (532) 789-2784 |
ALAŞARLI MAHALLESİ | MURAT ÇETİN | (536) 941-4764 |
ANAFARTALAR MAHALLESİ | İSMAİL YILMAZTEKİN | (505) 617-7764 |
ARTICAK MAHALLESİ | YUSUF DURMAZ | (536) 937-2395 |
ATATÜRK MAHALLESİ | TAHİR SİLAY | (553) 642-8554 |
BADEMLİ MAHALLESİ | SEMA EMİNE ÖZBAŞ | (536) 495-3413 |
BALABANLI MAHALLESİ | GÜROL BOZKURT | (537) 259-4312 |
BAYIRLI MAHALLESİ | ERDAL İÇELLİ | (534) 742-9946 |
BENGİSU MAHALLESİ | CELAL YAPRAK | (545) 432-2118 |
BEYAZITLAR MAHALLESİ | AHMET HÜSREV KÜÇÜK | (505) 668-8519 |
BIÇAKÇI MAHALLESİ | REŞAT PALAZ | (536) 837-0542 |
BİRGİ MAHALLESİ | MUTLU SULUKAN | (532) 794-2934 |
BOZCAYAKA MAHALLESİ | OSMAN CAN | (554) 458-6356 |
BOZDAĞ MAHALLESİ | İSMAİL HAKKI BALCI | (532) 614-2208 |
BUCAK MAHALLESİ | İRFAN APPAK | (538) 317-9391 |
BÜLBÜLLER MAHALLESİ | YUSUF ŞENOL | (507) 395-1116 |
BÜYÜK AVULCUK MAHALLESİ | HASAN ULUKENT | (543) 787-3525 |
CEVİZALAN MAHALLESİ | SEDAT AVCI | (543) 476-7742 |
CUMHURİYET MAHALLESİ | ELVAN BOZ | (535) 960-3472 |
ÇAĞLAYAN MAHALLESİ | HAKKI YAVUZ | (535) 934-3338 |
ÇAMLICA MAHALLESİ | ÜNAL ÇET | (537) 483-1893 |
ÇAMYAYLA MAHALLESİ | MEHMET GÜLER | (535) 683-3241 |
ÇAYIR MAHALLESİ | SADETTİN GÜNAY | (535) 490-2212 |
ÇAYLI MAHALLESİ | İSMAİL GÜÇLÜ | (543) 528-1500 |
ÇOBANLAR MAHALLESİ | ALİ ÖZMEN | (537) 790-6733 |
DEMİRCİLİ MAHALLESİ | ÜLKÜ ÇOŞKUN | (532) 412-3610 |
DEMİRDERE MAHALLESİ | MUAMMER KIRICI | (536) 406-0509 |
DEREBEBEKLER MAHALLESİ | FİKRET TOKTAŞ | (554) 735-7279 |
DEREUZUNYER MAHALLESİ | HASAN FIRTINA | (536) 881-8935 |
DOLAYLAR MAHALLESİ | FATİH KOCAMANER | (537) 929-8385 |
EMİRLİ MAHALLESİ | ONUR ÖZKAN | (537) 300-0714 |
EMMİOĞLU MAHALLESİ | ADNAN İŞAK | (544) 467-4247 |
ERTUĞRUL MAHALLESİ | AHMET ÖZEN | (544) 898-0254 |
GERÇEKLİ MAHALLESİ | SERCAN YILDIZ | (537) 428-9069 |
GERELİ MAHALLESİ | SEDAT SAYGILI | (537) 998-2299 |
GÖLCÜK MAHALLESİ | FERİT AYNALI | (536) 375-1170 |
GÜNEY MAHALLESİ | RIFAT GÜNAR | (532) 732-2738 |
GÜNLÜCE MAHALLESİ | ADEM KESKİN | (536) 540-4672 |
HACIHASAN MAHALLESİ | ÇETİN DİNÇ | (545) 453-8157 |
HAMAM MAHALLESİ | MEHMET GELEN | (537) 619-4458 |
HORZUM MAHALLESİ | YILMAZ ÖZ | (536) 272-2482 |
HÜRRİYET MAHALLESİ | RECEP YEŞİLTAŞ | (543) 641-3290 |
IŞIK MAHALLESİ | FERUDUN ESKİOĞLAN | (535) 379-4906 |
İLKKURŞUN MAHALLESİ | FAHRİ SEREN | (536) 767-6090 |
İNÖNÜ MAHALLESİ | NİHAT SAVURAN | (537) 228-1938 |
KARADOĞAN MAHALLESİ | LEVENT KÖYMEN | (536) 281-6302 |
KARAKOVA MAHALLESİ | ZAFER YİĞENLİ | (532) 300-4022 |
KAYAKÖY MAHALLESİ | AHMET ÇELİK | (507) 450-3646 |
KAYMAKÇI MAHALLESİ | ERSAL İLHAN | (532) 426-9065 |
KAZANLI MAHALLESİ | İBRAHİM TABAK | (536) 571-6360 |
KEMENLER MAHALLESİ | ÜNAL ESEN | (534) 884-2817 |
KEMER MAHALLESİ | BİROL BOZALAN | (539) 602-3979 |
KERPİÇLİK MAHALLESİ | YUSUF MALÇOK | (545) 281-4976 |
KIŞLA MAHALLESİ | SONER GÜÇLÜ | (551) 180-8837 |
KIZILCA MAHALLESİ | SERKAN ŞEKER | (555) 607-6731 |
KIZILCAAVLU MAHALLESİ | BİROL ÖZKAYA | (544) 552-2544 |
KONAKLI MAHALLESİ | ALİ ULUDAĞ | (537) 872-2234 |
KÖFÜNDERE MAHALLESİ | ALİ TEKELİ | (534) 918-1538 |
KÖSELER MAHALLESİ | ÖMER ÇOBANER | (537) 673-9695 |
KURUCUOVA MAHALLESİ | MUTLU CEYHAN | (532) 605-3795 |
KUTLUBEYLER MAHALLESİ | MEHMET SARI | (537) 688-9880 |
KUVVETLİ MAHALLESİ | ŞENOL KİREMİT | (537) 772-4524 |
KÜÇÜKAVULCUK MAHALLESİ | RECEP ÖZCAN | (532) 564-5429 |
KÜÇÜKÖREN MAHALLESİ | HÜSEYİN YILMAZ | (537) 619-1525 |
KÜRE MAHALLESİ | GÖKHAN GÜLTEKİN | (544) 606-0255 |
MESCİTLİ MAHALLESİ | GÜNGÖR ARSLAN | (533) 629-1571 |
MEŞRUTİYET MAHALLESİ | RUHİ EVCİMEN | (536) 394-6615 |
MİMARSİNAN MAHALLESİ | SİBEL GÖZÜTOK | (544) 827-2543 |
MURSALLI MAHALLESİ | HÜSEYİN CİRİTLİOĞLU | (542) 551-7334 |
OCAKLI MAHALLESİ | İRFAN CEYLAN | (532) 200-0454 |
OĞUZLAR MAHALLLESİ | SÜLEYMAN KAÇAN | (535) 833-5529 |
ORHANGAZİ MAHALLESİ | YUSUF HEPEL | (537) 321-8432 |
ORTAKÖY MAHALLESİ | ABDULLAH GÜMÜŞ | (546) 635-4189 |
OVACIK MAHALLESİ | HAKKI BOZBAĞ | (543) 453-3193 |
OVAKENT MAHALLESİ | ŞEVKET GÜR | (535) 385-5891 |
PRİNÇÇİ MAHALLESİ | OKTAY BÜKÜLMEZ | (535) 661-0177 |
SEKİKÖY MAHALLESİ | TUFAN EVİN | (537) 811-4493 |
SEYREKLİ MAHALLESİ | YÜCEL YILDIZ | (536) 515-1907 |
SUÇIKTI MAHALLLESİ | İRFAN ÜSTÜNDAĞ | (536) 572-1147 |
SÜLEYMAN DEMİREL MAHALLESİ | NECMİYE AKSOY | (534) 736-2820 |
SÜLEYMANLAR MAHALLESİ | HÜSNÜ SAVUR | (535) 424-2624 |
ŞİRİNKÖY MAHALLLESİ | MEHMET ÇOBAN | (538) 381-4827 |
TEKKE MAHALLESİ | AHMET KORKMAZ | (544) 238-3758 |
TOSUNLAR MAHALLESİ | RECEP FIRTINA | (543) 832-6186 |
TÜRKMEN MAHALLESİ | DERYA ÖZGÖK | (544) 897-4883 |
TÜRKÖNÜ MAHALLESİ | NEBİ ÇINAR | (544) 789-7407 |
UMURBEY MAHALLESİ | HATİCE ÇAVDAR | (555) 765-3829 |
UZUNDERE MAHALLESİ | ORHAN KÖSE | (542) 391-1770 |
ÜÇEYLÜL MAHALLESİ | MEHMET ÇETİN | (532) 657-3083 |
ÜÇKONAK MAHALLESİ | MEVLÜT TOPUZ | (532) 677-4538 |
ÜZÜMLÜ MAHALLESİ | SAVAŞ YILDIRIM | (536) 296-5512 |
VELİLER MAHALLESİ | AHMET BAŞTÜRK | (543) 520-7940 |
YENİCEKÖY MAHALLESİ | ÖMER ERGÜL | (536) 675-9437 |
YENİKÖY MAHALLESİ | MEHMET KIVRAK | (553) 321-3808 |
YEŞİLKÖY MAHALLESİ | HALİL ALGIN | (536) 417-8053 |
YILANLI MAHALLESİ | BİLAL GİRGİN | (554) 201-8191 |
YOLÜSTÜ MAHALLESİ | ARİF KÜÇÜK | (542) 447-7795 |
YUSUFDERE MAHALLESİ | MUSTAFA YAĞCIOĞLU | (535) 683-3271 |
ZAFER MAHALLESİ | BURCU BİÇAKLI | (536) 204-9929 |
ÖDEMİŞ
COĞRAFİ KONUMU:
Ödemiş Türkiye'nin batısında Ege Bölgesi'nde İzmir iline bağlı bir ilçedir. Ödemiş'in il merkezine uzaklığı 110 kilometredir. Denizden yüksekliği 123 metre olup en yüksek noktası 2157 metre ile Bozdağlar'dır. Yüzölçümü 1.082 km2'dir. İlçenin doğusunda Kiraz ve Beydağ, batısında Bayındır ve Tire ilçeleri, kuzeyinde Manisa, güneyinde Aydın illeri bulunmaktadır. Büyük bir kısmı ovalık olan arazinin ortasından Küçük Menderes Nehri akmaktadır. Gölcük Gölü ilçe topraklarında bulunur.
Bölge Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. İlçede yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağmurlu geçer. Bozdağlar ve Aydın Dağları'na kar yağar, nem oranı %64'tür. Ödemiş bitki örtüsü genelde makidir. Dağlarda meşe ağacı türleri, kestane menengiç ve kızılçam ağaçları yetişmektedir. Ovada ise ceviz, incir, kavak, fıstıkçamı, turunçgiller, zeytin ve meyve ağaçları yer almaktadır. Fidancılık ve dış mekan süs bitkileri çok gelişmiştir. Süt ve süt ürünleri üretimi çok yüksektir. Özel tulumlarda üretilen deri tulum peyniri meşhurdur.
İzmir'in güney doğusunda yer alan ilçenin koordinatı 38 derece 16 dakika kuzey ve 27 derece 59 dakika doğu’ dur.
NÜFUS:
İlçe toplamı 132.769 kişi
MAHALLELER:
Akıncılar, Atatürk, Anafartalar, Bengisu, Cumhuriyet, Emmioğlu, Hürriyet, İnönü, Kuvvetli, Meşrutiyet, Mimar Sinan, Süleyman Demirel, Türkmen, Umurbey, Üçeylül, Zafer, Bademli, Birgi, Bozdağ, Çaylı, Kayaköy, Kaymakçı, Konaklı, Ovakent, Gölcük, Alaşarlı, Artıcak, Balabanlı, Bayırlı, Beyazıtlar, Bıçakçı, Bozcayaka, Bucak, Bülbüller, Büyükavulcuk, Cevizalan, Çamlıca, Çamyayla, Çağlayan, Çayır, Çobanlar, Demircili, Demirdere, Derebebekler, Dereuzunyer, Dolaylar, Emirli, Ertuğrul, Gerçekli, Gereli, Güney, Günlüce, Hacıhasan, Hamamköy, Horzum, Işık, İlkkurşun, Karadoğan, Karakova, Kazanlı, Kemenler, Kemer, Kerpiçlik, Kışla, Kızılcaavlu, Kızılca, Köfündere, Köseler, Kurucuova, Kutlubeyler, Küçükavulcuk, Küçükören, Küre, Mescitli, Mursallı, Ocaklı, Oğuzlar, Orhangazi, Ortaköy, Ovacık, Pirinççi, Sekiköy, Seyrekli, Suçıktı, Süleymanlar, Şirinköy, Tekke, Tosunlar, Türkönü, Uzundere, Üçkonak, Üzümlü, Veliler, Yeniceköy, Yeniköy, Yeşilköy, Yılanlı, Yolüstü, Yusufdere
UZAKLIKLAR:
İzmir kent merkezine 110 km uzaklıktadır. Bozdağlar üzerinden Salihli’ye 52 km., Kiraz üzerinden Denizli’ye 144 km., Beydağ üzerinden Nazilli’ye 69 km., Ovakent üzerinden Aydın’a 86 km., Tire üzerinden Selçuk’a 75 km. mesafededir.
ULAŞIM:
Karayolu ve demiryolu ile ulaşım sağlanmaktadır, İzmir'den Aydın Otoyoluna girip Torbalı-Ödemiş kavşağından çıkarak Bayındır-Ödemiş yoluna girerek Ödemiş'e varılır. Ankara-İzmir yolundan geliyorsanız Salihli ilçesinden Bozdağ-Ödemiş yönüne sapılır ve Ödemiş'e varılır. ilçe merkezinden ve İzmir otogarından sabah 05'ten akşam 21:00’e kadar yarım saat ara ile karşılıklı otobüs seferleri düzenlenmektedir.Torbalı (İZBAN) - Ödemiş arasında 795 numaralı düzenli ESHOT seferleri düzenlenmektedir.İzmir, Balıkesir, Bursa, İstanbul, Uşak, Afyon, Ankara ve Antalya otogarından karşılıklı otobüs seferleri de düzenlenmektedir. Ayrıca ilçe merkezinden Alaşehir-Salihli-Aydın-Nazilli-Selçuk-Kuşadası’na karşılıklı seferler vardır. Ödemiş-Torbalı-İzmir demiryolu hattından günde 6 kez karşılıklı seferler düzenlenmektedir.
https://ebilet.tcddtasimacilik.gov.tr/view/eybis/tnmGenel/bolgeselSeferler.jsf
DOĞAL VARLIKLAR:
Gölcük: Alüvyon Set Gölü Ve Yayla, Amatör Olta Balıkçılığı
Bozdağ: Ege’nin En Yüksek Dağı, Kış Sporları Ve Yayla Turizmi
Subatan: Düden Ve Yayla Turizmi.
Çamyayla: Yayla Turizmi
Başova: Yayla Turizmi, Kuş Gözlem
Bademli: Yürüyüş Rotaları, Fidancılık, Trekking, Yayla Turizmi
Horzum: Yayla
Elmabağı: Yayla
Kemer: Yayla
Hamamköy: Yayla
Ayvacık: Yayla, Düden
Gündalan: Yayla
Büyük ve Küçük Çavdar: Yayla
TARİHİ YERLEŞİMLER:
Konaklı: Milattan Önceki Dönemlere Ait Mağara Ve Kaya Resimleri
Birgi: 7000 Yıllık Yerleşim Yeri, Aydınoğulları Beyliği Başkenti
İlkkurşun: Yunan İşgaline Karşı İlk Sivil Direnişin Başlangıcı
Kayaköy : Çakırcalı Mehmet Efe (Çakıcı)’Nın Evi Ve Mezarı
Günlüce: Antik Hypaipa Kenti.
Türkönü: Antik Neikeia Kenti
TARİHİ VARLIKLAR
- Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi
- İ.Hakkı Ayvaz Kent Müzesi ve Bedia Akartürk Sanat Evi
- Arasta: Ayakkabı Satıcı ve Tamircilerinin Yoğunlukta Olduğu Tarihi Çarşı
- Ödemiş Arkeoloji Müzesi
- İlkkurşun Şehitler Anıtı
- Çakırcalı Mehmet Efe (Çakıcı Efe) Evi
- Çakırağa Konağı
- Birgi Ulu Cami
- Aydınoğlu Mehmet Bey Camii
- Aydınoğlu Hamamı
- İmam-I Birgivi Türbesi
- Sandıkoğlu Konağı
- Birgivi Mehmet Efendi Medresesi
- Karaoğlu Camii
- Demirli Mağaza
- Küp Uçuranlar Kulesi
- Dervişağa Medresesi
KONAKLAMA OLANAKLARI:
Şehir merkezinde 5 Adet Otel, Birgi’de 10 Adet Pansiyon ve Butik Otel, Bozdağ’da 2 Adet Otel, Gölcük’te 1 Adet Pansiyon ve 2 Adet Kamp Alanı mevcuttur.
NE YENİR?:
Töngül Pide – Ödemiş Kebabı – Keşkek – Ödemiş Sandviçi – Kokoreç – Kar Helvası – Köpük Helva – Koruk Şerbeti – Isırganlı Sac Pidesi – Kurt Baklava - Kırmızı Helva-Taban Gevreği-Kestane Şekeri– Ebegümeci – Isırgan – İğnelik – Sarmaşık – Ekmek Dolması – Yağlı Sulu Akıtma – Kestirme Çorbası – Heybeli Çorba – Sinkonta – Isırgan Avukması – Dibile Tatlısı – Kabakaşı Tatlısı – Kalburbastı Tatlısı
NE ALINIR?:
Peynir – Ödemiş İpeği – Ödemiş Keteni – İğne Oyası – Kestane – Ceviz – Kuru Meyve – Kuru Sebze – Erişte –Zeytin – Zeytinyağı – Zeytinyağı Sabunu – İncir –Bal –Kestane Şekeri – Testi ve Güveç – Lokum – Tereyağı – Pekmez – Böğürtlen Reçeli - Patates - Karpuz
FESTİVAL, FUAR VE ŞENLİKLER:
- 3 Eylül Düşman İşgalinden Kurtuluş Etkinlikleri, 3-13 Eylül Ödemiş Milli Fuarı
- Süs Bitkileri Ve Fidancılık Sergisi (Ekim Ayı Son Hafta)
- Birgi İncir Ve İpek Festivali (Eylül Ayı)
- Tekke’de Yöresel İlk Namaz (Helvuç) Bayramı (Mayıs Ayı İlk Hafta)
- Kuvay-I Milliye İlkkurşun Kutlama Etkinlikleri (Mayıs Ayı Son Pazarı)
- Bademli Kiraz Ve Meyve Festivali (Haziran Ayı İlk Haftası)
- Konaklı Davutdede Şenliği (Dini Bayramlardan Sonraki Gün)
- Hamamköy Gencer Şenliği (Dini Bayramlardan Sonraki 6.Gün)
- Bademli Selli Bayramı (Dini Bayramların Bir Hafta Sonrası)
- Kestane Festivali (Kasım İlk Haftası)
- Deve Güreşleri (Ocak İlk Hafta)
- Rahvan At Yarışları (Mart Ve Ekim)
- Ovacık Fasulye Festivali (Ağustos)
- Demirdere Erik Ve Kiraz Festivali (Temmuz İlk Hafta)
SPORTİF FAALİYETLER
(Bilgi için Efe Dağcılık ÖDEMİŞ BELEDİYE SPOR KULÜBÜ DAĞCILIK KOLU Facebook Sayfası)
Bozdağ: Dağcılık, Kayak, Doğa Yürüyüşü, Kampçılık, Dağ Bisikleti, Motokros, Kanyoning, Kuş Gözlemi
Gölcük: Doğa Yürüyüşü, Kamping, Yamaç Paraşütü, Olta Balıkçılığı
- Ödemiş Belediyesi Emir ve Yasakları Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Sosyal Yardım Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Etüd ve Proje Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Park ve Bahçeler Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Yapı Kontrol Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Performans Değerlendirme Kriterleri Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
- Ödemiş Belediyesi Planli Alanlar Tip İmar Yönetmeliğine İlave İmar Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Ön Mali Kontrol İşlemleri Yönergesi
- Ödemiş Belediyesi Barınma Evi Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Kadın Sığınma Evi İç Hizmet Yönergesi
- Ödemiş Belediyesi Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi İç Hizmet Yönergesi
- Ödemiş Belediyesi Yıldız Kent Arşivi ve Müzesi Yayın Yönergesi
- Ödemiş Belediyesi Gıda Bankası Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Yazı İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi İşletme ve İştirakler Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Huzurevi Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Veteriner İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Sosyal Yardım İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Emlak ve İstimlak Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Zabıta Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Muhtarlık İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Kültür ve Sosyal İşler Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Kadın Danışma Merkezi İç Hizmet Yönergesi
- Ödemiş Belediyesi İnsan Kaynakları ve Eğitim Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Sağlık İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Kayıp ve Buluntu Eşya Uygulama Yönergesi
- Ödemiş Belediyesi Belediye Hizmetlerine Gönüllü Katılım Yönergesi
- Ödemiş Belediyesi Emir ve Yasakları Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
- Ödemiş Belediyesi Tarımsal Hizmetler Müdürlüğü Görev, Yetki ve Çalışma Esaslarına Dair Yönetmelik
- Ödemiş Belediyesi Fen İşleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliğinin 9. Maddesinin Değiştirilmesine Dair Yönetmelik
- Ödemiş Belediyesi Gençlik ve Spor Hizmetleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
- Ödemiş Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü Görev ve Çalışma Yönetmeliği
ÖDEMİŞ BELEDİYESİ ETİK KOMİSYONU
25.05.2004 tarih ve 5176 Sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik yapılması Hakkındaki Kanunun 3. ve 7. maddelerine dayanılarak hazırlanan ve 13 Nisan 2005 tarih ve 25785 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan, “Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmelik” gereği; Ödemiş Belediyesi Etik Komisyonu, 17.04.2019 tarih ve 53778570-10177450.01 Sayılı Başkanlık Olur’u ile Belediyemiz bünyesinde oluşturulmuştur.
Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkındaki Yönetmeliğin 29. maddesinde Etik Komisyonun oluşumu ve görevleri aşağıdaki şekilde tanımlanmıştır.
ÖDEMİŞ BELEDİYESİ ETİK KOMİSYONU
Ufuk KIZILER Etik Komisyonu Başkanı Belediye Başkan Yardımcısı (0 232) 544 90 97 |
Şerafettin ZİGOŞ Etik Komisyonu Üyesi Yazı İşleri Müdürü (0 232) 544 90 97 |
Sami ONBAŞIOĞLU Etik Komisyonu Üyesi Mali Hizmetler Müdürü (0 232) 544 90 97 |
ETİK İLKELER
- Görevin yerine getirilmesinde kamu hizmeti bilinci
- Halka hizmet bilinci
- Hizmet standartlarına uyma
- Amaç ve misyona bağlılık
- Dürüstlük ve tarafsızlık
- Saygınlık ve güven
- Nezaket ve saygı
- Yetkili makamlara bildirim
- Çıkar çatışmasından kaçınma
- Görev ve yetkilerin menfaat sağlamak amacıyla kullanılmaması
- Hediye alma ve menfaat sağlama yasağı
- Kamu malları ve kaynaklarının kullanımı
- Savurganlıktan kaçınma
- Bağlayıcı açıklamalar ve gerçek dışı beyan
- Bilgi verme, saydamlık ve katılımcılık
- Yöneticilerin hesap verme sorumluluğu
- Eski kamu görevlileriyle ilişkiler
- Mal bildiriminde bulunma
MEVZUAT
- Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişim Yapılması Hakkında Kanun (5176 sayılı)
- Kamu Görevlileri Etik Davranış İlkeleri ile Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik
- Ödemiş Belediyesi Etik Komisyonu 2021 Yılı Faaliyet Raporu
KAMU GÖREVLİLERİ ETİK SÖZLEŞMESİ
* Kamu hizmetinin her türlü özel çıkarın üzerinde olduğu ve kamu görevlisinin halkın hizmetinde bulunduğu bilinç ve anlayışıyla;
* Halkın günlük yaşamını kolaylaştırmak, ihtiyaçlarını en etkin, hızlı ve verimli biçimde karşılamak, hizmet kalitesini yükseltmek ve toplumun memnuniyetini artırmak için çalışmayı,
* Görevimi insan haklarına saygı, saydamlık, katılımcılık, dürüstlük, hesap verebilirlik, kamu yararını gözetme ve hukukun üstünlüğü ilkeleri doğrultusunda yerine getirmeyi,
* Dil, din, felsefi inanç, siyasi düşünce, ırk, yaş, bedensel engelli ve cinsiyet ayrımı yapmadan, fırsat eşitliğini engelleyici davranış ve uygulamalara meydan vermeden tarafsızlık içerisinde hizmet gereklerine uygun davranmayı,
* Görevimi, görevle ilişkisi bulunan hiçbir gerçek veya tüzel kişiden hediye almadan, maddi ve manevi fayda veya bu nitelikte herhangi bir çıkar sağlamadan, herhangi bir özel menfaat beklentisi içinde olmadan yerine getirmeyi,
* Kamu malları ve kaynaklarını kamusal amaçlar ve hizmet gerekleri dışında kullanmamayı ve kullandırmamayı, bu mal ve kaynakları israf etmemeyi,
* Kişilerin dilekçe, bilgi edinme, şikayet ve dava açma haklarına saygılı davranmayı, hizmetten yararlananlara, çalışma arkadaşlarıma ve diğer muhataplarıma karşı ilgili, nazik, ölçülü ve saygılı hareket etmeyi,
* Kamu görevlileri Etik Kurulunca hazırlanan yönetmeliklerle belirlenen etik davranış ilke ve değerlerine bağlı olarak görev yapmayı ve hizmet sunmayı taahhüt ederim.
İmza
Adı ve Soyadı :
Unvanı :
Görev Yeri :
Sicil No :
2023 Yılı Faaliyet Raporu
2022 Yılı Faaliyet Raporu
2021 Yılı Faaliyet Raporu
2020 Yılı Faaliyet Raporu
2019 Yılı Faaliyet Raporu
2018 Yılı Faaliyet Raporu
2017 Yılı Faaliyet Raporu
2016 Yılı Faaliyet Raporu
2015 Yılı Faaliyet Raporu
2014 Yılı Faaliyet Raporu
2013 Yılı Faaliyet Raporu
2012 Yılı Faaliyet Raporu
2011 Yılı Faaliyet Raporu
2010 Yılı Faaliyet Raporu
2009 Yılı Faaliyet Raporu
2008 Yılı Faaliyet Raporu
2007 Yılı Faaliyet Raporu
2006 Yılı Faaliyet Raporu
2005 Yılı Faaliyet Raporu
2004 Yılı Faaliyet Raporu
Dosyaları görüntüleyebilmek için bilgisayarınızda
Adobe Reader yazılımının yüklü olması gerekmektedir.
Adobe Reader'ı yüklemek için tıklayınız.
2024 Mali Yılı Performans Programı
2023 Mali Yılı Performans Programı
2022 Mali Yılı Performans Programı
2021 Mali Yılı Performans Programı
2020 Mali Yılı Performans Programı
2019 Mali Yılı Performans Programı
2018 Mali Yılı Performans Programı
2017 Mali Yılı Performans Programı
2016 Mali Yılı Performans Programı
2015 Mali Yılı Performans Programı
2014 Mali Yılı Performans Programı
2013 Mali Yılı Performans Programı
2012 Mali Yılı Performans Programı
2011 Mali Yılı Performans Programı
2010 Mali Yılı Performans Programı
2009 Mali Yılı Performans Programı
2008 Mali Yılı Performans Programı
Dosyaları görüntüleyebilmek için bilgisayarınızda
Adobe Reader yazılımının yüklü olması gerekmektedir.
Adobe Reader'ı yüklemek için tıklayınız.
Ödemiş Belediyesi 2020-2024 Stratejik Planı
Ödemiş Belediyesi 2015-2019 Stratejik Planı
Ödemiş Belediyesi 2010-2014 Stratejik Planı
Ödemiş Belediyesi 2008-2011 Stratejik Planı
Dosyayı görüntüleyebilmek için bilgisayarınızda
Adobe Reader yazılımının yüklü olması gerekmektedir.
Adobe Reader'ı yüklemek için tıklayınız.